BAĞIMSIZ DENETİME TABİ ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNE DAİR

BAKANLAR KURULU KARARINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Usul ve Esasların amacı, 26/5/2018 tarihli ve 30432 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 2018/11597 sayılı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine
Dair Bakanlar Kurulu Kararının uygulanmasına yönelik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Usul ve Esaslar, 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
çerçevesinde şirketlerin bağımsız denetime tabi olmasına ve bağımsız denetimin kapsamından
çıkmasına ilişkin hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Usul ve Esaslar, 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 5 inci
maddesinin altıncı fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Usul ve Esaslardaki terimler 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararında yer alan anlamlarıyla kullanılmıştır. Ayrıca, bu Usul ve Esasların uygulanmasında;
a) Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS): Kamu
Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan ve bağımsız
denetime tabi olup Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulamayan işletmelerin
uygulayacakları finansal raporlama standardını,
b) Denetim: Bağımsız denetimi,
c) Karar: 26/5/2018 tarihli ve 30432 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2018/11597
sayılı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararını,
ç) Kurum: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunu,
d) Türkiye Denetim Standartları (TDS): 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname uyarınca yürürlüğe konulan, bilgi sistemleri denetimi dahil olmak üzere, denetim
alanında uluslararası standartlarla uyumlu eğitim, etik, kalite kontrol ve denetim standartları ile
bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri,
e) Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS): Kurum tarafından Türkiye
Muhasebe Standardı, Türkiye Finansal Raporlama Standardı, Türkiye Muhasebe Standardı
Yorum ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı Yorum adlarıyla yayımlanan standartları,
f) Türkiye Muhasebe Standartları (TMS): Kurum tarafından yayımlanan, TFRS ile BOBİ
FRS ve Kurum tarafından farklı işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen
kuruluşlar için belirlenen standartları ve bunlarla ilişkili diğer düzenlemeleri,
ifade eder.
(2) Bağlı ortaklık ve iştirak kavramları, denetime tabi olunup olunmadığının
belirlenmesinde esas alınan ve yürürlükteki mevzuat uyarınca hazırlanmış finansal tablolardaki
anlamlarıyla dikkate alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Denetime Tabi Olma
Ölçütler
MADDE 5 – (1) Karara ekli (I) sayılı listede belirtilen şirket ve kuruluşlar herhangi bir
ölçüte bağlı olmaksızın denetime tabidir.
(2) Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem
görmeyen ancak 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında halka
açık sayılan şirketlerin denetime tabi olup olmadıkları, Kararın 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer verilen ölçütlerin eşik değerleri dikkate
alınmak suretiyle belirlenir.
(3) Karara ekli (II) sayılı listede belirtilen şirketlerin denetime tabi olup olmadıkları,
Kararın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer verilen
ölçütlerin eşik değerleri dikkate alınmak suretiyle belirlenir.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkrada belirtilenlerin dışında kalan şirketlerin denetime tabi
olup olmadıkları, Kararın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt
bendinde yer verilen ölçütlerin eşik değerleri dikkate alınmak suretiyle belirlenir.
(5) Karara göre ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkrada belirtilen şirketlerin denetime tabi
olması için ilgili fıkralarda belirtilen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini üst üste iki hesap
dönemi sağlaması gerekir. Birbirini takip eden hesap dönemlerinde sağlanan iki ölçütün aynı
ölçütler olması şart değildir.
(6) Dördüncü fıkra kapsamında yer alan örnek bir şirket için hesap dönemleri itibarıyla
ölçütlerin eşik değerlerinin sağlanması ve denetime tabi olma durumu aşağıdaki tabloda
gösterilmiştir:
(7) Denetim, şirketin konsolide finansal tablolarının yanında münferit finansal tablolarını
da içerir.
(8) Karar uyarınca denetime tabi olma şartlarını taşımayan bir şirket, sadece ana
ortaklığının, bağlı ortaklığının veya iştirakinin Karar kapsamında denetime tabi olması
nedeniyle denetime tabi olmaz. Bu durum, topluluk denetçisinin konsolide finansal tabloların
denetimine ilişkin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve TDS çerçevesindeki
yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
Esas alınacak finansal tablolar
MADDE 6 – (1) Denetime tabi olunup olunmadığının belirlenmesinde, şirketler ile bu
şirketlerin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerinin aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı
hesaplanırken vergi mevzuatı çerçevesinde kamu idarelerine sunulmak üzere hazırlanan son iki
hesap dönemine ilişkin bilanço ve gelir tablosu dikkate alınır. Denetim kapsamına girildikten
sonra 11 inci madde hükmü uygulanır. Bu şirketlerin yurtdışında bulunan bağlı ortaklık ve
iştiraklerinin, varsa denetimden geçmiş uluslararası muhasebe standartlarına uygun finansal
tabloları, olmaması halinde tabi oldukları mevzuat uyarınca hazırladıkları finansal tabloları
dikkate alınır.
Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesaplanması
MADDE 7 – (1) Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesabında, 6 ncı maddede
belirtilen finansal tablolar çerçevesinde, varsa şirketin bağlı ortaklıklarının ve iştiraklerinin
aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı da dikkate alınır.
(2) Bağlı ortaklıkları veya iştirakleri bulunan şirketlerin aktif toplamı ve yıllık net satış
hasılatı tutarının hesabında aşağıdaki işlemler yapılır: